Бизнес идея деген не
Инвестор дегеніміз сіздің бизнесіңізге не бизнес-идеяңызға қаражатын құю арқылы табыс тапқысы келетін адам. Болжанған табыс іске аспауы да мүмкін. Сондықтан инвестор деп қаражатын бәйгеге тігіп-бизнеске құйып, тәуекелге баратын адамды меңзейміз. Инвестор іздеудің, онымен жұмыс істеудің өз тәртібі бар. Balbal.kz (business&motivation) арнайы оқырмандары үшін инвесторға барарда қажет болатын лайфхактарды жинақтады.
Инвесторды қалай және қайдан іздейміз?
Туысқанымыз, досымыз, әріптесіміз көп. Алайда қиындыққа тап болып ақша сұрасақ, біз сенім артып жүрген адамдардың ақшалай көмектесуі екіталай. Сұраған адамыңыз ақша берсе, ол сізге имандай сенеді деген сөз.
Инвестор іздеген кезде де адамды тани білу маңызды. Инвестор іздегенде сіз бөгде біреу сізге толыққанды сенім арта алатындай дәрежеге жетуіңіз қажет.
Инвесторды өз салаңыздан іздеңіз. Мысалы, тоқыма өндірісімен айналысуды жоспарласаңыз, сол тоқыма өндірісінде жетістікке жеткен кәсіпкерге назарыңыз түссін. Егер сіз құрылыс бизнесімен айналысып жүрген адамға барып «тоқымама қаражат құйыңыз» десеңіз, 100-дің 98-і ұсынысыңыздан бас тартады. Ал бұл өз кезегінде сіздің сенімділігіңізге селкеу түсіреді.
Кейде сол салада тәжірибесі жоқ кәсіпкер келіссе де, қуану әлі ерте. Себебі ол бос сөйлеп, іске келгенде ширақ қимылдамауы мүмкін. Тіпті келісілгендей ақша бермеуі ғажап емес. Ақшасын берген күннің өзінде тәжірибесі жоқ инвестор сізге бағыт-бағдар сілтеудің орнына аяғыңызға тұсау болуы да ықтимал.
Инвесторға бірнешеу емес, бір-ақ идея ұсыныңыз.
Инвестор іздеуде жіберілетін 3 қателік
-Потенциалды инвесторға бар шындықты айтпауы;
-Бірлесіп жұмыс істеудің тәртібін қағазға түсірмеуі;
-Инвестор ойланамын десе, екінші рет оған бармауы
(инвестордың алдына кемінде 5 рет бару керек)
Инвесторға сөз емес, жоспар қажет
Ойыңызды, идеяңызды қағазға жазып үйреніңіз. Инвесторға сіздің эмоцияға толы әңгімеңіз қажет емес. Қанша от ауыз, орақ тілді болсаңыз да ол мұны жақсылыққа баламайды. Бір беттік болсын инвестициялық жоспар дайындаңыз.
2 айдың ішінде-ақ «табысымыз пәленше болады» деп асырып жазып, оптимист болмаңыз. Керісінше ой іске аспаса, жағдай қандай болатынын ашып көрсетіңіз. Жаман айтпай, жақсы жоқ.
Егер есебіңіз дұрыс болса, бәрі тап-тұйнақтай тізімделіп тұрса, сіздің инвестордың көзінше бағаңыз артады. Ол сізді бала емес, болашақ кәсіпкер ретінде көре бастайды. Демек «иә» дейтін жауап алуға мүмкіндігіңіз артады.
Бизнес-жобаның бір данасын инвесторға беріңіз. Ол идеяны ұрлап алады деп қорықпаңыз. Кәсіби инвесторларға күніне бәленбай жоба ұсынылады. Олар соның арасынан мардымдысын таңдап алуға ғана тырысады.
Бизнес-жобада қандай мәліметтер болуы тиіс?
-Сізге қажет сома (теңге, доллар).
Асырып көп сұрамаңыз. Өйткен жағдайда инвестор «мені қазірден-ақ алдап жатыр» деп ойлап қалады.
-Құйылған қаражат қанша уақытта, жылда қайтара алатыныңыз.
«Жобаны іске асыру үшін $100 000 керек. Оны екі жылда қайтарамын» дейсіз.
-Жобаның қаншалықты табысты болатындығы.
Есептеріңізге сай 20% не 40% табыс тапқыңыз келетіндігін көрсетесіз. Барлық сандарды жатқа білуіңіз шарт. Инвестордың көзінше қағазға қарап айту, өз есебіңді білмеу күмән тудырады.
-Қандай қиын жағдайларға (форс-мажорға) ұшырап қалу мүмкін екендігіңіз.
Шығындарды барынша азайта отырып, осы тығырықтардан қалайша шығатындығыңыз туралы жазасыз. Бұл арқылы қандай жағдай орын алмасын бәріне дайын екендігіңізді көрсетесіз. Нәтижесінде бар ойыңыз ақша емес, өміршеңді бизнес екендігіне инвестордың көзі жетеді.
-Өнімнің бір данасы (көрсетілетін қызметтің бір түрі) қанша тұратынын анықтау
Мысалы, пластикалық бөтелкеде су шығарамын дедіңіз. Ендеше бір пластикалық бөтелкенің бағасы қанша тұратынын жазасыз.
-Өнімнің бір данасы (көрсетілетін қызметтің бір түрі) қанша табыс алып келетінін білу
Бір пластикалық бөтелкедегі суды сатсаңыз, қанша теңге пайда түсетінін анықтау қажет. Сонда бір айда бәленбай сомаға қол жеткізу үшін нақты қанша су сату қажет екендігін білеміз.
Мысалы, сіз бірнеше қабатты үй салуға ұсыныс жасайсыз. Инвестор сізден бір шаршы метрдің өзіндік құны мен нарықтағы сатылым бағасын сұрайды. Сосын барып бүкіл ғимараттың қанша шаршы метр екендігін білгісі келеді. Осы ақпараттарға негізделе отырып қанша табыс табуға болатындығын есептейді. Мұны инвестордың «тілі» дейді. Инвестормен сандар арқылы сөйлеуді үйреніңіз.
-Ең құрығанда 10% ақша құюды қарастырыңыз.
Өз ақшасын бәйгеге тікпеген адамға инвестор жылы қабақ танытуы қиын. Себебі өз маңдай терімен тапқанын бизнеске салған адам барынша ширақ қимылдайды. Ал біреудің ақшасына бизнесін құрып жатқан адам кейде жалқаулыққа салынып кетеді.
-Бұл жоба несімен инвесторға тиімді болатынын жазыңыз.
Инвестормен келіссөз жүргізу тәртібі
Әдетте келісімшартқа сай бизнестің 40%-ы сіздікі, 60%-ы инвестордыкі болып есептелінеді. Инвестор ақша құйса, сіз негізгі жұмысты істейсіз. Осы пайыздық есепке сай келісімшарт бойынша ол құйған қаражатын болашақта қайтаруды талап етпейді. Халықаралық тәжірибеде бизнес аталмыш жүйе бойынша жасалынады.
Ал егер сіз инвестор құйған қаражатты қайтаратын болсаңыз, пайыздық үлесіңіз артады. Бүкіл қарыздан құтылған күні сіз бизнестің 60%-на, ал инвестор 40%-на ие болып қалады.
50%-де 50% деген пропорция болмайды. Себебі бұл әділетсіздік. Қаражатын құйған адам яғни инвестор сіз үшін тәуекелге барып отырғанын ұмытпағайсыз.
Инвестор үшін уақыт маңызды
Ешқандай инвестор сізбен өмір бақи жұмыс істегісі келмейді. Ол тек өз пйадасы үшін қаражатын уақытша береді. Сіздің бизнесіңізді тартып алуды да көздемейді. Инвестор жобалармен емес, қаржымен айналысатынын білгейсіз. Сондықтан қанша жылдан кейін құйған қаражат орнына келетіндігін, тағы қанша жылдан кейін өз үлесін сізге сату арқылы бизнесіңізден кетуге болатындығын ашып жазасыз.
Инвестор мен демеушінің айырмашылығы
Инвесторды демеушімен салыстырмаңыз. Ол қайырымдылықпен айналысатын не қайтарымсыз грант бөлетін қайырымдылық қоры емес.
Инвестор сіздің бизнес-идеяңыз арқылы өз табысын молайтуды көздейтін адам.
Сіздің мақсатыңыз инвестордың ақшасы арқылы баю емес, онымен бірге даму, өсу, капиталды арттыру, болашақта оның серіктесіне айналу болу қажет.
Материал Саидмурод Давлатовтың «ТМД аумағындай қалай миллионер атануға болады?» кітабында берген ақпараттары негізінде дайындалды.
Дайындаған: Жазира Байдалы
Фото:realybiz.ruБизнес идеяны іздеу кезінде жұмысты өзіңізден бастаңыз. Бойыңызда қандай қабілет бар? Мүмкін қолөнермен айналысасыз немесе ұйымдастырушылық қабілетіңіз бар шығар. Осындай сараптамадан кейін ғана өзіңізге лайықты бизнес идеяны таңдауға кірісіңіз.
Идеяларды кез-келген ақпарат көзінен алуға болады. Тек ізденіс пен нәтижелі болу үшін белгілі бір жүйе қажет.
Пікірталас жүргізу. Ақыл-ойыңызды ширатыңыз!
Пікірталас, жан-жақты сараптама жүргізу — ойлау қабілетіңізді жандандырудың ең тиімді тәсілі. Жалқаулығыңызға күрес жариялаңыз!
Идеяңызды жан-жақты сынақтан өткізіңіз. Жеке өзіңіз немесе топпен бірге бірнеше критерий бойынша бағалаңыз.
— Өніміңіздің түрі қандай немесе оны қалай өзгертуге болады? Тіпті көлемі, қалыңдығы, ені деген сияқтылардың барлығы маңызды.
— Уақытпен жұмыс. Өнім тәуліктің қай уақытында пайдаланылады және ол неше уақытты алады? Жасалып жатқан өнім үшін оның уақытша сипаттамалары (ол – ақырын, тез, ұзақ, мәңгілік…)?
— Сатып алушылар үшін өнімді немесе қызметті қалай пайдалырақ, сенімді, қолайлы етуге болады?
— Түс. Жаңадан жасалып жатқан марканы визуализациялауға қандай түстерді пайдалану керек немесе бар марканының (брендтің) түс түрлерін қалай өзгерту керек?
— Қозғалыс. Өнім қалай қозғалады ( тездетеді, ақырындайды, бағытын өзгертеді, көтеріледі және т.б. ) және жалпы қозғала ма?
— Күй. Өнім қандай күйде болады – ыстық, суық, сұйық, қатты және т.б. ?
— Өнімге қандай өзіндік белгілер тән болады – күшті, әлсіз, өзгертілген, серпінді, жұмсақ және т.б.?
Бизнес үшін нарықтағы мүмкіндіктерді анықтаңыз
Жаңа нарықты табу өте қиын немесе тіпті мүмкін емес дегенді жиі естиміз. Кәсіпкерлер бұлай ойламауы тиіс. Мүмкіндік әрқашан жеткілікті. Оны табу үшін тек аздаған уақыт пен күш жұмсау керек. Интернетпен жұмыс істеу маңызды. Пайдалы мүмкіндіктерді анықтаудың ең қолжетімді тәсілі сіздің компьютеріңізде жатыр.
Идея іздеу алгоритмі мынадай – сіз тиімді идеяны таңдап алдыңыз, мысалы, «мобильдік контент». Ол туралы көп жазылып, айтылады. Көптеген бизнес басылымдарда осы тақырып талқыланады. Ғаламторда, әр түрлі ақпараттық материалдарда (мақалалар, сұхбаттар, зерттеулік есептер және т.б.) мобильдік контент және оның түрлері туралы, қазіргі дамуы туралы, қолданылуы, келешекте даму перспективалары туралы іздеу жасап көріңіз.
Осыдан кейін өзіңізде сол бизнесті шынайы түрде елестетіңіз. Сол бизнес жайындағы мақалаларды оқығаннан кейін қалған барлық білімді пайдалана отырып, компанияңыздың әр бөлігін егжей-тегжейлі елестету керек – кеңсе, техника, қызметкерлер, тұтынушылар және т.б.
Осы тәсіл кез келген бизнес идеяны анықтап, дамытуға жарамды.
Франчайзинг
Өзіңізге лайықты идеяны таңдап, өз бизнесіңізді тез және ауырпалықсыз ашудың тағы бір тәсілі — франчайзинг. Еш нәрсе ойлап табудың қажеті жоқ, тек сәтті өңделген технологияларды алып, қазақстандық негізге көшіру қажет.
Біздің экономика үшін франчайзинг салыстырмалы түрде жаңа құбылыс болғанымен, шет елдерде франчайзинг қоғамның әр түрлі тауарлар мен қызметтерге сұранысын қанағаттандыратын құрал ретінде пайдаланылуда. Дегенмен, қазірдің өзінде Қазақстанда экономиканың әр түрлі саласында қызмет ететін 300-ге жуық франчайзингтік компаниялар тіркелген.
Көмекке шақырыңыз
Егер бизнес-идеяны табу қиынға түссе, жақындарыңыз бен достарыңызды көмекке шақырыңыз. Әдетте қоғамды толғандыратын сұрақтар тізімі төмендегідей болуы мүмкін:
— Денсаулықты қалай күту керек, жақындарыңа қалай қамқорлық жасау керек?
— Өзіңді, жақындарыңды және дүние-мүлкіңді қалай қорғауға болады?
— Қарым-қатынасты қалай дамыту керек?
— Қалай ақша табуға болады?
Осы тәрізді сұрақтар сізге, сіздің санаңызға түрткі болуы керек. Адамдардың қажеттілігін, олардың проблемаларының шешімін идеяға айналдыра біліңіз. Оған мысалдар да көп.
Эдвин Лэнд өзінің үш жасар қызымен серуендеп жүрген еді. Кенеттен қызы одан неге қазір ғана түсірген суретті дереу көруге болмайды деп сұрайды. Керемет! Лэндтің басына лезде суретке түсіретін фотокамера мен таспаны жасап шығару туралы ой келеді. Ол «Polaroid» компаниясының патенттер жөніндегі заңгерімен кездесіп, бес жылдан кейін 60 секунд ішінде дайын суретті шығарып беретін «Land» фотоаппаратын таныстырды.
Немесе, Джозефин Кочрейн беделді мейрамхананың бастығы еді. Ол өз қызметкерлерінің қымбат ыдыстарды жуу кезінде сындырғанына көне алмай, ыдыс жуатын машинаны ойлап шығарды.
Жазира САМИДИНОВА «7»
Жеке бизнес ашу – бұл тек қана табыс көзі ғана емес, ол адамды материялдық тұрғыдан тәуелсіз етеді. Бірақ қандай шағын бизнеспен айналысуға болады? Бұл сұраққа біз жауап беруге тырысамыз.
Шағын бизнесті қалай бастау керек?
1.Бизнес идея.
Өзіңізге ұнайтын бағыттарды қарастырып, қызықтырғанын таңдаңыз. Тұтынушыны қамтамасыз етуге толық дайын болуыңыз керек. Бәсекелестеріне көз жүгіртіп, бұл нарықта сізге орын табылатынын анықтаңыз.
2.Бизнес-жоспар құрамыз.
Шағын бизнестің жоспары қалай жасалады? Ең басында шығындар мен табыстарды есептеп шығарамыз. Одан қандай олжаға ие болатындығын анықтаймыз. Материалдарға, жабдықтарға және жиһазға қанша қаражат кететінін түсінуіміз қажет.
3.Жұмысты бастаймыз.
Жалға ұсынылатын бөлме немесе қойма іздейміз. Шикізат, жабдықтар, шығын материалдарын сатып алып, болашақ жұмыс орнын дайындаймыз.
4.Жұмыскерлерді табамыз.
Егер сізге көмекші адамдар керек болса, оларды табу қажет. Негізгі талаптарға сай болатын қызметкерлерді жұмысқа қабылдаймыз.
5.Бизнесті ашамыз.
Алғашқы сатылымдардын кейін, пайда болған кемшіліктерді анықтап, оларды жоямыз.
Ұқсас: Интернетте ақша табу жолдары
8 Ең үздік бизнес-идея
Қазіргі заманда кәсіпкер болу үшін ең бастысы бастапқы капитал ғана емес, ойластырылған бизнес-идея болу керек. Егер сіз оны тапсаңыз, сіз өз ісіңізді ашу үшін үлкен қадам жасадыңыз. 2018-2019 жылғы өз ісіңізді бастауға арналған ең қызықты идеяларды ұсынамыз.
Гүл сату дүкені.
Гүл бизнесі әрқашан үлкен сұранысқа ие. Үйлену тойы, туған күндер, мерейтойлар, мерекелер, тіпті жерлеу рәсімдері – флористтің қызметін талап етеді. Сізге арнайы дайындықтан өтудің қажеті жоқ. Бұл бизнеспен айналысатын кәсіпкерлердің көбісі, барлығын өздігінен үйреніп алды. Егер сіз гүл бизнесін бастау туралы шешім қабылдасаңыз, гүлдеріңізді сатуға мүмкіндік беретін жақсы орын табуыңыз керек. Тұтынушыларыңызды әрдайым жаңа және тіпті сирек кездесетін гүлдермен тұрақты түрде қамтамасыз ету үшін, сізге гүл жеткізушілермен жақсы байланыста болу керек.
Киім бутигін ашу.
Бұл идеяның мәні – сізге өңдірушіден арзанға киім сатып алып, оны шағын дүкендерде тұтынушыларға қымбат бағаға сату. Көптеген кәсіпкерлер – бұл танымал бизнестің үлкен табыс әкелуі үшін, бизнес жүргізетін орынды дұрыс таңдау қажет деп айтады. Бутикті ашу үшін үлкен бөлме қажет емес. Сізге сауда орталығында бірнеше шаршы метрді жалға алсаңыз болды. Сондай-ақ, интернет-дүкенің ашу арқылы, тауарды пайдаланушының үйіне жеткізуіңізге болады.
Фотограф.
Алдымен жабдықты өзін сатып алып, оның функционалдығын түсіну керек. Фотоаппарат профессионалды болмаса да, ең маңыздысы фотосуретті өңдеуді үйрену. Ғаламторда фотосуреттердің кешміліктерін жоюға арналған көптеген нұсқаулар және бағдарламалар жеткілікті.
Фотоаппаратты қалай қолдануды және өңдеуді үйренгесін, портфолио жасап, әлеуметтік желілерде жасалған фотоларды жариялаңыз. Әлеуметтік желілер арқылы клиенттер тауып, келіссөздерді сол жерден жүргізіңіз. Табыстың бір бөлігін жаңа кәсіби фотоаппаратқа жинай беріңіз.
Ұқсас: Банктен несие(кредит) алу дұрыс па?
Пәтер жөндеу.
Бұл бизнесті бастау үшін, көп инвестиция қажет емес. Сізге, керекті құралдар жиынтығын және жұмыс формасын сатып алу керек. Әлеуметтік желілерде, хабарландыру тақталарында немесе газетте өзіңіз жайлы жарнама қалдырыңыз. Жақсы жасалған жұмыс, сізге деген сұранысты көбейтеді.
Техниканы жөндеу.
Бұл бизнес – тек қажетті құралдарды сатып алу мен тәжірибені талап етеді. Қазіргі заманғы технология үнемі бұзылады, сондықтан жөндеу шеберханалары үнемі жұмыс істейді. Олар тапсырылған техниканы 2 апта бойы, ал кейбір жағдайда 1 ай ішінде түзетеді.
Істеген жұмысыңыздың сапасы жоғары болса, үлкен сұранысқа ие болмасыз. Теледидар, микротолқынды пеш, тоңазытқыш және шәйнектерді қайта іске келтіргеніңіз үшін лайықты төлемақы аласыз.
Ателье бизнесі.
Тігін шеберханасында сіз киімді өндеу, жөндеу және безендіру жұмыстарын жүргізесіз. Бұл бизнесте сіз жылдың қай мезгілі болмасын, сұранысқа ие боласыз. Бұл кәсіпті үйде де бастауға болады. Өз ісіңізді бастау үшін сізге, тігін бұйымдарын, арнайы жиһаз, манекен және т.б. сатып алу керек.
Автокөлік жуу бизнесі.
Шағын кәсіпкерлер үшін оңтайлы бизнес-жоба – көлікті жуу немесе химиялық тазалауды (химчистка) ашу. Автокөлік жууға арналған орынды таңдау, өте маңызды. Бизнестің қабатты үйлер мен супермаркеттердің қасында орналасуы тиімді болып саналады.
Шаштараз ашу.
Шаштараз – бұл әрқашан сұранысқа ие болатын бизнес түрі. Әрбір адамда шаштаразға баратын қажеттілік туады. Бұл бизнес күрт ауытқуларға ұшырамайды, шаштараз қызметтері клиенттердің қажеттіліктерін қанағаттандыратын болса болды. Осы факторлардың арқасында, шаштараз ашу идеясы шағын кәсіпкерлер арасында өте танымал.
Студенттерге арналған үздік бизнес идеялардың ең тиімдісін назарларыңызға ұсынамыз. Қандай бизнес бастарыңызды білмей, ойланып жүрген болсаңыз, сізге керек дерек осында. Кез келген адам есейе келе ата-ананың қамқорлығынан шығып, өз бетінше өмір сүруге бейімделе бастайды. Тіпті, оқушы кезінен өзінің сүйікті ісін кәсіпке айналдырғандар қаншама? Қазіргі таңда табыс табудың мүмкіндіктері өте көп.
Назарларыңызға ұсынылатын бизнес идеяларды аз ақшамен де немесе мүлдем ақшасыз бастауға болады.
1. Гаджеттерді, ұялы телефондарды жөндеу орталығы
Гаджеттерді, ұялы телефондарды жөндеу – ЖОО-да оқитын студенттер үшін таптырмас бизнес. Ол екі жолмен жүргізіледі:
- бір реттік қосымшалар мен бағдарламаларды орнату, клиенттерді құрылғылармен жұмыс істеуге үйрету;
- шағын жөндеу жұмыстары.
Шеберхананы кез келген жерден ашуға болады. Жөндеу жұмыстарын жақсы меңгерген болсаңыз, ай сайын таза табысқа шығып отырасыз.
Кәсіпкердің міндеті – өнімді тарату және сенімді серіктестік құру.
2. Курьерлік қызмет
Студенттер үшін ақшасыз бастауға болатын бизнес қызықтыра ма? Онда достарыңызбен бірлесіп, курьерлік қызмет көрсететін істі бастап көріңіз. Серіктестер ретінде, әртүрлі мерзімде оқитын студенттерді таңдаңыз. Өйткені тапсырыстарды қабылдау және тапсырманы орындау жеңіл болады.
Басында айтып өткеніміздей, істі бастау үшін ешқандай ақша салмайсыз.
3. Курстық жұмыс, реферат жазу
Бұл бизнес нағыз студенттерге арналған жұмыс. Сіздің біліміңіз жеткілікті деңгейде болса, неге байқап көрмеске? Бір жағынан өзіңізге де пайдалы. Достарыңызға да көмегіңіз тиеді. Әрине, ақылы түрде. Белгілі бір пәндерге қатысты дәрістер жинағын, шпаргалкалар жасап сатуға болады.
Ескертетін жағдай, дайындаған қызметіңіздің барлығын қағаз түрінде шығарып, өткізуіңізге тура келеді. Сол себепті тапсырма алған бойда қызметіңіздің жарты ақшасын алдын ала төлеуін сұраңыз. Бұдан өзге бұл бизнесте шығындар жоқ. Ал табыс көлемі әрбір семестр сайын артып отырады.
4. Макияж, шаштараз қызметі
Дәл қазіргі уақытта сән әлемі бизнесті дамытудың ең қолайлы ортасы болып отыр. Ол үшін алдымен өзіңіз визажистің курсын оқып, тәжірибе жинақтауыңыз керек. Одан кейін қажетті құрал-жабдықтарды алып, бірден іске кірісуіңізге болады.
Бастапқыда бұл бизнеске ақша салуға тура келеді. Арнайы орын жалдамасаңыз да, шақырту бойынша барып қызмет көрсетуіңізге болады. Сұранысқа ие сала болғандықтан, табыс күнделікті түсіп отырады.
5. Контент сату
Ең қарапайым бизнес түрі. Алайда ерекше ақыл-ой мен шығармашылықты қажет етеді. Егер сіздің бойыңыздан осы қасиеттер табылса, қиындық тудырмасы анық. Мысалы, өзіңіз жазған мақаланы, салған суреттеріңізді, өзіңіз түсірген авторлық фотоларыңызды, жасаған логотиптеріңізді сатуға болады.
Тапсырыстарға ақылы қол жеткізуді ұсынатын алаңдарға тіркелуді қоспағанда, бастапқыда ақша салудың қажеті жоқ.
6. Сайт жасау
Сайт құрастыру бойынша бизнесіңізді арнайы бағдарламалау тілін меңгермей-ақ ашуға болады. Қазіргі таңда студенттердің көпшілігі осы бизнес түрін меңгеруге бейім.
Сайт құрудың бағдарламалары да түсінікті және қарапайым. Олардың ішдегі ең танымалдылары – Wix, Tilda, uKit, Nethouse.
7. Репетиторлық қызмет
Егер сіз болашақ педагог болсаңыз, біліміңізді шыңдап және одан табыс табуға жақсы мүмкіндік. Ең бастысы сіздің біліміңіз жеткілікті деңгейде болу керек.
Бұл бизнесті ақшасыз бастап кетуге болады, есесіне білім үйреткен әр сағатыңызға ақша аласыз. Қазіргі таңда репетиторлық қызмет бойынша қашықтықтан онлайн оқытуға болады. Бұл бір шетінен сіздің уақытыңыз бен ақшаңызды үнемдейді.
8. Құпия сатып алушы
Студент тағы қандай бизнестің көзін таба алады деп ойланып отырсыз ба? Онда достарыңызбен бірлесіп, құпия сатып алушылар агенттігін құрыңыз. Кеңсе жалдамай-ақ жұмыс істеуге болады.
Ең бастысы, өзіңіздің жеке сайтыңыз немесе әлеуметтік желіде танымал парақшаңыз болса жетіп жатыр. Егер олай болмаса, жарнамаға аздап шығындалуыңызға тура келеді.
9. Инстаграмдағы жеке блог
Студенттер үшін танымалдылыққа жол ашатын ең оңтайлы бизнес түрі Инстаграмда жеке блог құру. Парақшадағы оқырмандар саны мен белсенділікті арттыру үшін масслайкинг, массфоловинг, таргетинг, гивтерге, марафондарға қатысу сынды жұмыстар атқаруыңыз керек.
Егер сіздің контентіңіз қызық және сұранысқа ие болса, жарнамалау арқылы пайда табуыңызға болады. Ісіңіз ең бастысы өзіңізге ұнауы тиіс.
10. Handmade
Қолмен жасалған бұйымдарды сату жақсы табыс әкеледі. Бастапқыда жұмысқа қажетті заттар үшін шығындалуыңыз заңды. Алайда сіздің өніміңіз сапалы дайындалған болса, бірден сұранысқа ие өнімдердің қатарынан табылатынына күмәнданбаңыз.
Студенттерге арналған кәсіп түрлерінің бірнеше нұсқасын назарларыңызға ұсындық. Айтылмай қалғандары қаншама? Ең бастысы ұсынылған бизнес түрлерін кез келген адам игере алады. Және бастапқыда көп ақша салмай-ақ бастап кетуге болады. Сол себепті табыс табудың бірнеше тәсілін байқап көріп, жаныңызға қайсысы жақын екенін анықтаңыз.
Дайындаған: Маржан Сәбет